POLACY NA UKRAINIE

ZBIÓR DOKUMENTÓW CZ. 1 

LATA 1917-1939 TOM V
 


Przemyśl 2005, s. 304

ISBN 83-60374-00-7

 

 

     

   Pragnąc jak najpełniej wprowadzić czytelników w „sprawę POW”, zdecydowaliśmy się w poprzednim tomie, wydanym drukiem w 2004 r., pokazać autentyczną działalność Polskiej Organizacji Wojskowej na Ukrainie w okresie I wojny światowej oraz w pierwszych latach powojennych. Niniejszy tom zawiera natomiast dokumenty sfabrykowane przez GPU-NKWD mające na celu, pod płaszczykiem walki z rzekomo nadal działającą polską organizacją, maksymalnie osłabić mniejszość polską na Ukrainie, a w dalszej konsekwencji doprowadzić do jej całkowitej denacjonalizacji i pełnej sowietyzacji. Obejmuje on materiały z pierwszego okresu represji – lat 1927-1933. W większości są to dokumenty powstałe podczas śledztwa: protokoły przesłuchań, zeznania, decyzje w sprawie aresztowań, sprawozdania na temat wyników dochodzenia kierowane do wyższych organów bezpieczeństwa i władz partyjnych. Dają one znakomity obraz radzieckiego systemu represyjnego, sposobów prowadzenia przesłuchań, wymuszania pożądanych dla funkcjonariuszy GPU zeznań. Z drugiej strony ukazują ofiary, ich sylwetki psychologiczne oraz naiwność objawiającą się wiarą w radziecką sprawiedliwość, bądź też zrozumienie i uczciwość śledczych.

    W zbiorze publikujemy także kilka dokumentów obrazujących walkę z Kościołem rzymskokatolickim w USRR pod koniec lat dwudziestych. Mimo iż represje wobec duchownych nie odbywały się wówczas pod hasłami zwalczania POW (jej sprawę zainicjowano bowiem dopiero na przełomie lat 1930/1931), to jednak są one wyrazem zaostrzenia się kursu wobec społeczności polskiej, a ponadto nazwiska niektórych duchownych (Szymański, Skalski, Perkowicz) pojawiły się potem w czasie rozprawy z rzekomą Polską Organizacją Wojskową.

    

 


SPIS TREŚCI:

Wprowadzenie

7

 Wykaz ważniejszych skrótów i skrótowców

38

 Dokumenty

41

 Spis dokumentów

275

 Indeks miejscowości

285

 Indeks nazwisk i pseudonimów

288