|
Przywilej lokacyjny prywatnego miasta
Wielkie Oczy z roku 1671 stanowi dopełnienie monografii Wielkich Oczu, wydanej w
roku 2013 przez Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu: Krzysztof
Dawid Majus, Wielkie Oczy. Studia z dziejów wieloetnicznego
galicyjskiego miasteczka.
Przełom pierwszej i drugiej połowy
XVI wieku to czas przyspieszonej kolonizacji południowej części powiatu lubaczowskiego
(a później bełskiego). U schyłku tego okresu Krzysztof Miękicki, właściciel
kilku wiosek na pograniczu powiatu bełskiego z ziemiami przemyską i
lwowską, funduje około roku 1580 nową osadę – Wielkie Oczy.
Osada pozostawała w rękach rodziny Miękickich
do roku 1621, kiedy to Miękiccy sprzedali ją w posiadanie kolejno Piotra i
Mojżesza Mohyłów z rodziny hospodarów wołoskich i mołdawskich. Mohyłowie
wystawili w Wielkich Oczach drewnianą fortalicję obronną, erygowali tam
parafię obrządku wschodniego i zbudowali pierwszą cerkiew. Po śmierci
Mojżesza Mohyły w roku 1664 osada trafia w ręce jego kuzynki Anny
Potockiej, żony hetmana wielkiego koronnego Stanisława Rewery Potockiego.
Fakt ten miał kluczowe znaczenie dla dziejów Wielkich Oczu, gdyż wkrótce
potem Potoccy ofiarowali tę niewiele znaczącą dla ich fortuny wioskę
Andrzejowi Modrzewskiemu, herbu Grzymała, dla którego stała się główną
siedzibą i który zadbał o nadanie swej nowej posiadłości praw miejskich.
Jako zapobiegliwy gospodarz Andrzej Modrzewski dbał o
rozwój Wielkich Oczu podjął więc usilne starania aby uzyskać dla Wielkich
Oczu prawa miejskie. Starania te zostały uwieńczone powodzeniem i 18 maja
1671 roku król Polski Michał Korybut Wiśniowiecki podpisał w Warszawie
przywilej nadający Wielkim Oczom magdeburskie prawo miejskie.
Oryginalny dokument nadania Wielkim
Oczom praw miejskich nie zachował się do naszych czasów i nie znamy jego
losów. Zamieszczona w niniejszej publikacji łacińska treść dokumentu
została odtworzona na podstawie oblaty w księdze nr 209 Metryki Koronnej
przechowywanej w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, na kartach
462-463, i to ona posłużyła jako niniejszy tekst źródłowy wydany w przekładzie
na język polski.
|
